معرفی انواع دستگاه ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی

با توجه به این که بیماران در مراکز درمانی دائما با تجهیزات و ابزارهای پزشکی در تماس هستند، برای این که بابت تمیز بودن و امنیت بهداشتی اشخاص اطمینان داشته باشید لازم است که به طور مرتب این ابزارها را با استفاده از دستگاه ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی یا محلول‌ها ضد عفونی کنید تا احتمال شیوع عفونت بین بیماران را به حداقل برسانید.

در این مقاله قصد داریم شما را با انواع روش‌های استریل و ضد عفونی کردن تجهیزات پزشکی، مزایا و معایب هر یک از آن‌ها و تجهیزات مورد استفاده برای انجام این کار بیشتر آشنا کنیم. پس چنانچه تمایل دارید در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب کنید در ادامه با ما همراه باشید.

مزایای ضد عفونی کردن تجهیزات پزشکی

برای جلوگیری از شیوع بیماری‌های عفونی لازم است که تمام مراکز درمانی و بیمارستان‌ها از یک استراتژی مبارزه با عوامل میکروبی به ترتیب زیر استفاده کنند:

1.    تمیز کردن:

کاری است که لازم است همیشه قبل از استریلیزه کردن و گندزدایی در عفونت‌های سطح بالا انجام شود.

2.    گندزدایی:

 مرحله دوم گندزدایی است که می‌تواند با استفاده از مواد شیمیایی و هر محلول ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی برای از بین بردن باکتری‌های بدون دیواره انجام شود.

3.    استریلیزه کردن:

شما می‌توانید از چندین روش برای استریلیزه کردن و از بین بردن میکروارگانیسم‌های عامل بیماری مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها استفاده کنید.

میزان گندزدایی و ضد عفونی کردن لوازم و تجهیزات به نحوه استفاده شما از آن‌ها و این که تجهیزات از نظر عفونی بودن در چه سطحی قرار دارند بستگی دارد. به طور کلی تجهیزات از نظر استریلیزاسیون به سه دسته بحرانی مثل ابزارهای جراحی که با بافت‌های استریل در تماس هستند، نیمه بحرانی مانند آندوسکوپ‌هایی که با غشاهای مخاطی تماس پیدا می‌کنند و غیر بحرانی مانند استتوسکوپ‌هایی که با پوست سالم در تماس‌اند، تقسیم می‌شوند.

مسئله‌ای که بسیار حائز اهمیت است این است که در هنگام انتخاب روش ضد عفونی ابتدا مزایا و معایب هر روش را در نظر بگیرید و سپس با انتخاب بهترین روش‌ها عفونت ناشی از تجهیزات پزشکی را به حداقل برسانید.

روش‌ها و انواع دستگاه ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی

انتخاب روش مناسب برای ضد عفونی کردن تجهیزات بسیار مهم است زیرا این مسئله ارتباط مستقیمی با انتشار بیماری دارد و در بدترین حالت ممکن است منجر به مرگ بیماران شود؛ به همین دلیل آشنایی با انواع روش‌ها، دستگاه‌ها و محلول ضدعفونی کننده تجهیزات دندانپزشکی و پزشکی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

 برخی از مهم‌ترین روش‌های ضد عفونی تجهیزات پزشکی شامل موارد زیراند:

1. استریلیزاسیون با بخار:

اغلب مراکز درمانی از یک دستگاه ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی بر پایه بخار به نام اتوکلاو استفاده می‌کنند. این بدان دلیل است که بخار می‌تواند بسیاری از تجهیزات مورد استفاده در پزشکی را ضد عفونی کند و به طور معمول امن‌ترین و رایج‌ترین گزینه برای انجام این کار به شمار می‌آید. این روش که بر مبنای استفاده از فشار و بخار گرم است، می‌تواند موجب از بین رفتن تمام میکروارگانیسم‌های روی یک جسم شود و تنها در صورتی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد که وسیله مورد نظر از ماده حساس به گرما یا رطوبت ساخته شده باشد.

2. استریلیزاسیون حرارت خشک:

زمانی که نتوان از بخار برای ضد عفونی کردن یک ابزار استفاده کرد گزینه منطقی بعدی استفاده از حرارت خشک است. در این روش اغلب از یک دستگاه ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی به نام مه پاش یا فوگر استفاده می‌شود که می‌تواند با اعمال دمای حدود 340 درجه فارنهایت میکروارگانیسم‌های موجود در محیط را به طور کامل از بین ببرد.

3. استریلیزاسیون شیمیایی:

گاه به دلیل بالا بودن قیمت دستگاه ضدعفونی کننده برخی ترجیح می‌دهند تا از محلول‌های مخصوص برای انجام این کار استفاده کنند اما واقعیت این است که خرید یک دستگاه ضد عفونی کننده به نوعی سرمایه‌گذاری و صرفه جویی در هزینه‌ها محسوب می‌شود و معمولا هم خطرات کمتری برای سلامتی به دنبال دارد. به طور کلی برخی از محلول ضدعفونی کننده تجهیزات دندانپزشکی و پزشکی عبارتند از:

• اوزون
• اتیلن اکساید
• هیدروژن پراکسید
• محلول‌های سفید کننده

مواد شیمیایی گفته شده توانایی این را دارند که طیف وسیعی از پاتوژن‌ها را از بین ببرند اما دارای ویژگی‌هایی هستند که می‌توانند برای انسان مضر باشند. در این روش تجهیزات برای مدت زمان مشخصی داخل محلول ضد عفونی کننده فرو برده می‌شوند تا عوامل بیماریزا از بین بروند، سپس آن‌ها را با استفاده از آب شستشو می‌دهند و اجازه داده می‌شود تا خشک شوند. این روش ضد عفونی برای مواد بیولوژیکی، فیبرهای نوری و سایر مواد حساس مناسب نیست.

4. دستگاه ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی پلاسما:

 این روش ضد عفونی برای مواردی توصیه می‌شود که نسبت به گرما حساس‌اند. در این روش از پراکسید هیدروژن یا برخی دیگر از انواع استریل کننده‌ها که به همراه پلاسما درون یک محفظه قرار گرفته‌اند با درجه حرارت و فشار پایین استفاده می‌شود که هر گونه میکروارگانیسمی را روی تجهیزات پزشکی و دندان پزشکی از بین می‌برد. اگر چه از نظر قیمت دستگاه ضدعفونی کننده این روش تقریبا هزینه‌بر است اما برای تجهیزات و ابزارهایی که به گرما و رطوبت حساس‌اند، بسیار کارآمد است و گزینه‌ای عالی به شمار می‌آید.

5.  پرتودهی:

روش دیگری که با سایر روش‌های ضد عفونی مانند محلول ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی، استفاده از بخار خشک و مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرد پرتودهی با استفاده از اشعه‌هایی چون ماوراءبنفش و گاما است که در آن ابزارها و تجهیزات از زیر تابش اشعه رد می‌شوند و بدین ترتیب به طور کامل از هر گونه میکروارگانیسمی پاک می‌شوند. از مزایای این روش می‌توان به سرعت بالا در از بین بردن موجودات زنده اشاره کرد. از سوی دیگر پرتودهی به هیچ عنوان برای استریل کردن مواد آلی و سطوح غیرقابل نفوذ مناسب نیست و روی تمام اشیا تاثیر یکسان ندارد.  

روش‌های مختلفی چون روش‌های فیزیکی، شیمیایی و تابش پرتو برای ضد عفونی کردن محیط و تجهیزات پزشکی وجود دارند. نکته مهم در انتخاب دستگاه ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی یا سایر روش‌های مرتبط چون انواع محلول‌ها این است که در ابتدا ویژگی هر کدام از آن‌ها را به خوبی مورد بررسی قرار دهید و در نهایت بهترین گزینه ممکن را انتخاب کنید.   

 منابع:

www.quickmedical.com

www.maximintegrated.com